Łupież – to kwestia estetyki czy coś więcej? Poznaj rodzaje, przyczyny i sposoby leczenia

Łupież na głowie. Czym jest?

Łupież (łac. pityriasis simplex capillitii) jest chorobą skóry głowy. Objawia się drobnopłatowym złuszczaniem zrogowaciałej warstwy naskórka. Towarzyszy temu mniej lub bardziej nasilony łojotok.

Choroba wiąże się z przyspieszonym cyklem życia komórek na skórze głowy. W zwyczajnych warunkach, gdy choroba nie występuje, te komórki dojrzewają i złuszczają się w niewidoczny sposób. Ale gdy występuje,  ten proces jest przyspieszony, dlatego możemy na własne oczy zaobserwować na głowie, ramionach i ubraniach płatki martwych komórek skóry.

Niekiedy mylimy łupież z suchą skórą głowy, jednak to dwa różne stany. Wysuszona skóra głowy rzeczywiście może się łuszczyć, ale łupież to znacznie więcej. Często jest efektem nadmiernej aktywności gruczołów łojowych, przez które powstaje stan zapalny, a skóra zaczyna rogowacieć.

Jeśli na głowie zaczynasz zauważać białe płatki, nie bagatelizuj problemu! To nie jest tylko kwestia estetyczna, ale sygnał, że równowaga skóry głowy jest zaburzona i czas zacząć działać!

Najczęstsze przyczyny choroby

Trudno wskazać jednego winowajcę tej choroby. Za jej występowaniem może stać wiele czynników wewnętrznych i zewnętrznych – genetyka, niezdrowy styl życia i dieta, a nawet niewłaściwa pielęgnacja. Przyjrzyjmy się najważniejszym czynnikom.

Geny

Choć nie wykryto jednego genu, który by odpowiadał za ten stan, to niektóre badania wykazują, że skłonność do występowania tej choroby może być dziedziczna. Osoby, których rodzice zmagali się z łupieżem, mogą mieć podobny kłopot. Na razie medycyna nie dysponuje wystarczającą wiedzą, aby ze stuprocentową pewnością potwierdzić tę tezę. Niemniej jest to ciekawe zagadnienie, warto mu się przyglądać i szukać przyczyny jeszcze gdzie indziej.

Zła pielęgnacja

To, jak obchodzisz się ze swoimi włosami, ma znaczenie nie tylko dla wyglądu. Zaniedbanie pielęgnacji, nieregularne mycie i stosowanie agresywnych produktów (zawierających drażniące substancje chemiczne) może prowadzić do rozwoju chorób skóry głowy.

Stres

Stres i przewlekłe napięcie emocjonalne wpływają na funkcjonowanie układu immunologicznego i hormonalnego. To z kolei może przyczyniać się do zmian skórnych.

Dieta

To, co jesz, ma znaczenie! I to większe, niż myślisz. Prawidłowa dieta wspomaga funkcjonowanie organizmu. Z kolei dieta uboga w wartościowe składniki odżywcze może zaburzać równowagę skóry głowy i prowadzić do choroby.

Zaburzenia flory bakteryjnej i grzybiczej

Występowanie łupieżu jest często związane z nierównowagą mikrobiomu skóry, w tym ze wzmożonym wzrostem drożdży Malassezia. Występują na skórze naturalnie, ale nadmierne namnażanie się ich wywołuje reakcję zapalną.

Rodzaje łupieżu

Choroba nie zawsze przybiera tę samą formę. Istnieje kilka jej typów, a każdy wymaga innego podejścia. Wyróżnia się łupież:

• suchy – najczęstsza forma objawiająca się drobnymi, białymi łuskami na skórze głowy. Spowodowany nadmiernym złuszczaniem się komórek naskórka;
• tłusty – występuje rzadziej w formie dużych tłustych łusek. Jego przyczyną jest nadmierna produkcja sebum przez gruczoły łojowe skóry głowy;
• pstry – występuje nie tylko na skórze głowy, ale i całego ciała. Objawia się żółtobrązowymi plamami i jest spowodowany zakażeniem przez grzyby Malassezia furfur;
• różowy Gilberta – bardzo rzadki, pokrywa skórę głowy oraz tułowia, przyjmuje postać różowych okrągłych plam. To reakcja alergiczna na czynniki zewnętrzne, takie jak zmiany temperatury, promieniowanie UV czy stres;
• atopowy – występuje u osób cierpiących na atopowe zapalenie skóry. Przybiera formę łusek na skórze głowy i innych części ciała (twarz, ręce, stopy itp.). Spowodowany jest zapaleniem skóry.

Jak pozbyć się łupieżu?

Nie pozbędziesz się go, póki nie poznasz rodzaju i przyczyny łupieżu . Niekiedy wystarczy zmienić dietę lub skorzystać z naturalnych środków, a innym razem nie obędzie się bez wizyty u dermatologa. Poznaj sprawdzone sposoby, które pomogą ci pożegnać białe płatki!

Konsultacja z dermatologiem

To absolutna podstawa. Tylko specjalista dermatolog będzie w stanie ze stuprocentową pewnością zdiagnozować przyczynę problemu i zaproponować odpowiednie leczenie. Być może przyczyną łupieżu na twojej skórze jest źle dobrany szampon, ale co, jeśli cierpisz na zaburzenia hormonalne, infekcję skórną lub zaburzenia pracy gruczołów łojowych? Nie bagatelizuj sprawy i nie eksperymentuj na własną rękę – idź do lekarza!

Zmiana pielęgnacji

Częstą przyczyną łupieżu jest niewłaściwa pielęgnacja. Pozbądź się produktów zawierających agresywne substancje chemiczne i ogranicz liczbę kosmetyków do stylizacji. Stawiaj na te o łagodnym składzie, dopasowane do twojej skóry i włosów.

Naturalne metody

Natura ma w rękawie kilka asów. Rozmaryn, ocet jabłkowy czy olejek z drzewa herbacianego – te produkty znane z właściwości antybakteryjnych łagodzą objawy choroby. Jednak pamiętaj, że powinny być uzupełnieniem profesjonalnego leczenia. Naturalne metody walki z łupieżem, choć mogą być pomocne, to nigdy nie zastąpią porady medycznej. Nie traktuj ich więc jako alternatywy leczenia przez dermatologa.

Styl życia

Przyjrzyj się swojemu stylowi życia. Czy w twojej diecie są produkty bogate w witaminy i minerały, świeże warzywa i owoce? Czy wystarczająco się wysypiasz? Czy nie cierpisz na przewlekły stres i zmęczenie? Te czynniki i wiele innych mogą powodować zaburzenia hormonalne i immunologiczne, a w konsekwencji – łupież.

Łupież – od klątwy bogów do współczesnej nauki

Historia łupieżu jest stara jak świat, a mimo to borykamy się z nim i współcześnie. Co ciekawe (i oczywiste), nie zawsze był po prostu chorobą skóry… Na przykład w starożytnym Egipcie traktowano go jako klątwę bogów. Egipcjanie radzili sobie z nim na różne sposoby, w ruch szły magiczne zaklęcia, maści z oliwy czy krokodyle odchody. Średniowieczni też mieli swoją teorię. Wierzyli w jego powiązania z magią i mistycyzmem, uważali go za wynik złego „humoru” ciała. Leczenie obejmowało m.in. ziołowe mikstury i specjalne diety.

Dopiero w XIX w., wraz z rozwojem medycyny, zaczęto go postrzegać jako problem natury medycznej. Podejście do leczenia zrewolucjonizowało odkrycie, że przyczyną tej choroby są drobnoustroje. Dziś o łupieżu wiemy o wiele więcej i – na szczęście! – mamy do dyspozycji nieco bardziej przyjemne metody leczenia.

Źródła:

1. Brzezińska-Wcisło L., Wcisło-Dziadecka D., Lis-Święty A., Trzmiel D., Łupież i łojotokowe zapalenie owłosionej skóry głowy – patogeneza, obraz kliniczny oraz aspekty terapeutyczne [online] https://www.termedia.pl/Journal/-7/pdf-8151-1?filename=lupiez.pdf, [dostęp 20.12.2023].
2. Instytut Trychologii, Fakty i mity na temat łupieżu [online] https://trychologia.edu.pl/leczenie-lupiezu/ [dostęp 20.12.2023].
3. Wysocka M., Łupież jako objaw – jego etiopatogeneza, leczenie i zapobieganie [online] https://www.czytelniamedyczna.pl/1360,upiez-jako-objaw-jego-etiopatogeneza-leczenie-i-zapobieganie.html [dostęp 20.12.2023].