Dlaczego skóra głowy swędzi?
Jeśli swędzi skóra głowy, to bardzo ważne jest poznanie przyczyny tej dolegliwości. W przeciwnym wypadku skuteczneh1 zadziałanie może nie przynieść oczekiwanych rezultatów lub swędzenie w niedługim czasie powróci.
Swędzenia skóry głowy nie należy bagatelizować. Choć drapanie może przynieść chwilową ulgę, to najczęściej prowadzi do podrażnień, zranień i uszkodzenia bariery ochronnej skóry. Wówczas problemem może być już nie tylko swędzenie, ale też osłabienie włosów i ich wypadanie.
Wśród przyczyn swędzenia skóry głowy są zarówno stosowanie niewłaściwej, często zbyt agresywnej pielęgnacji, jak i alergia na niektóre składniki kosmetyków albo łupież. Niekiedy te nieprzyjemne objawy wywołują stany chorobowe skóry. Wówczas konieczna jest wizyta u dermatologa lub trychologa, którzy zdiagnozują dolegliwość i zalecą odpowiednie preparaty lecznicze i postępowanie.
Swędzenie skóry głowy – przyczyny niezwiązane z chorobami przewlekłymi
Bardzo często swędzenie skóry głowy jest wywołane podrażnieniem lub stosowaniem kosmetyków niekorzystnych dla skóry. Mają one niekiedy negatywny wpływ także na pracę mieszków włosowych oraz gruczołów łojowych. Wśród najpopularniejszych przyczyn swędzenia głowy należy wymienić przede wszystkim łupież i alergię kontaktową.
Łupież – skąd się bierze i jak go zwalczyć ze swędzeniem skóry głowy?
U niektórych występuje genetyczna skłonność do łupieżu. Najczęściej jednak ten uciążliwy problem wywołany jest przez grzyby z gatunku Malassezia. Łupież to skutek ich namnażania się w środowisku tłuszczowym, takim jak łój znajdujący się na skórze głowy. Kiedy trójglicerydy z łoju ulegają rozpadowi, powstają specyficzne związki podrażniające naskórek i wywołujące stan zapalny. Skóra złuszcza się szybciej, a my dostrzegamy charakterystyczne, nieestetyczne płatki martwego naskórka.
Łupież często nawraca. Aby temu zapobiec, należy zwrócić szczególną uwagę na szampon i wybrać przeciwłupieżowy ze składnikami aktywnymi o działaniu przeciwgrzybiczym. Korzystny wpływ na skórę głowy i zmniejszenie uczucia swędzenia mają takie związki jak pirytionian cynku, siarczek selenu, a także kwas salicylowy, który normalizuje wydzielanie gruczołów łojowych. Niacynamid z kolei wspomoże regenerację i złagodzi podrażnienia. Dobrym wyborem do codziennej pielęgnacji jest zestaw przeciwłupieżowy L’Oréal Scalp Advanced zawierający łagodny szampon oraz krem do skóry głowy.
Jeżeli swędzenie głowy jest wyjątkowo dokuczliwe, warto zastosować szampon Vichy Dercos zawierający składniki nawilżające, łagodzące świąd i kojące podrażnienia.
Alergia na składniki kosmetyków do włosów. Na co uważać?
Częstą przyczyną swędzenia skóry głowy jest także nadwrażliwość i uczulenie na niektóre składniki powszechnie występujące w szamponach, odżywkach czy maskach do pielęgnacji włosów. Uczucie świądu może też występować po rozjaśnianiu włosów i po farbowaniu, jeżeli w stosowanych preparatach znajdowały się silne związki drażniące.
Alergia kontaktowa objawia się nie tylko pieczeniem i uporczywym swędzeniem skóry, ale również zaczerwienieniem, a niekiedy wypryskami. Wśród związków najczęściej wywołujących swędzenie i podrażnienie skóry głowy można wymienić:
- laurylosiarczan sodowy w szamponach,
- PPD – parafenylenodiamina obecna głównie w farbach do włosów,
- CAPB – cocamidopropyl betaine w szamponach, który u niektórych osób w kontakcie z SLS może wywołać alergiczne zapalenie skóry,
- PG – glikol propylenowy stosowany w aerozolach do stylizacji włosów działa wysuszająco, co może wywołać podrażnienia i swędzenie skóry,
- substancje zapachowe zawierające wiele alergenów.
Swędzenie skóry głowy może wywołać także kontakt z niklem, składnikiem ozdób do włosów i spinek, a także formalina znajdująca się w preparatach używanych do profesjonalnego prostowania włosów metodą brazylijską.
Aby złagodzić objawy i uporczywe swędzenie skóry głowy, należy zastosować produkty hipoalergiczne bez składników drażniących i przebadane dermatologicznie. Dobrym wyborem będzie Szampon delikatny do wrażliwej skóry głowy La Roche Posay Kerium z dodatkiem regenerującej wody termalnej.
Przesuszenie skóry głowy – częsta przyczyna świądu skóry głowy
Niekiedy swędzeniu skóry głowy nie towarzyszą inne charakterystyczne objawy, jak łupież. Wówczas powodem dolegliwości może okazać się nadmierne przesuszenie skóry głowy i jej skłonność nawet do niewielkich podrażnień. Choć taki stan może być wywołany oddziaływaniem promieni słonecznych, przebywaniem w pomieszczeniach z suchym powietrzem, zmianami hormonalnymi czy zanieczyszczeniami, najczęściej winne są nieodpowiednie kosmetyki do codziennej pielęgnacji.
Aby zniwelować swędzenie skóry głowy wywołane przesuszeniem, należy zastosować dermatologiczne szampony i odżywki z solidną dawką substancji nawilżających i emolientów. Kluczowe jest jednak zachowanie równowagi PEH i dopasowanie składników do porowatości włosów.
Jakie schorzenia powodują swędzenie skóry głowy?
Wśród chorób można wyróżnić zarówno tymczasowe schorzenia, jak i przewlekłe, w których występuje uporczywy świąd skóry głowy. Należą do nich:
- łuszczyca – autoimmunologiczna choroba przewlekła układu odpornościowego: na skutek zbyt szybkiego namnażania się nowych komórek skóry powstaje warstwa martwych komórek przypominająca łuski. Aby przywrócić prawidłowy stan skóry, należy zastosować produkty zawierające kwas salicylowy, ichtiol oraz mocznik. Odpowiednim wyborem będą tu dermokosmetyki i takie produkty jak szampon keratolityczny Vichy Dercos PSolution z 5% mocznikiem i 2% kwasem salicylowym;
- łojotokowe zapalenie skóry – stan zapalny skóry z nadprodukcją łoju i zaburzeniami odnowy komórkowej, to schorzenie przewlekłe, nawracające, warto stosować szampony takie jak w łuszczycy, a także wspomóc terapię lekami przeciwgrzybiczymi zawierającymi. ketokonazol lub siarczek selenu;
- atopowe zapalenie skóry – alergiczna, zapalna choroba przewlekła skóry z wyjątkowo silnym świądem, należy stosować szampony i produkty przeciwgrzybicze, korzystnie wpłyną również łagodne szampony i odżywki z emolientami i humektantami;
- zapalenie mieszków włosowych – stan wywołany bakteriami paciorkowca ropnego i gronkowca złocistego, a często – grzybami z gatunku Malassezia. Charakterystyczne są ropne krostki i grudki, zaczerwienienie oraz swędzenie skóry głowy, w stanie zaawansowanym może wystąpić bliznowacenie i utrata włosów w miejscu zapalenia. Leczenie prowadzi dermatolog, podawane są antybiotyki i leki przeciwgrzybicze. Należy stosować łagodne hipoalergiczne produkty myjące o działaniu nawilżającym, regenerującym i regulującym pracę gruczołów łojowych. Sprawdzi się tu np. szampon oczyszczający do przetłuszczającej się skóry głowy L’Oréal Scalp Advanced Anti-Oiliness bez barwników, silikonów, siarczanów i alkoholu, zawierający 3% kwasu AHA.
Uporczywe swędzenie głowy może również wystąpić we wszawicy. W tej chorobie zapalnej po każdym ugryzieniu powstaje silnie swędzący odczyn zapalny. Przypadłość występuje głównie u dzieci, jednak może się nią zarazić również osoba dorosła. We wszawicy ważna jest jak najszybsza interwencja oraz zastosowanie specjalnych szamponów, płukanek czy sprayów zawierających dimetykon lub permetrynę.
Swędzenie skóry głowy a stres
Uporczywe swędzenie skóry głowy i nawykowe drapanie może występować na tle nerwowym. Wówczas kluczem do rozwiązania problemu może być wizyta u psychologa lub stosowanie technik relaksacyjnych. Warto też wybrać szampony łagodzące podrażnienia wywołane drapaniem i odżywki regenerujące barierę ochronną skóry głowy. Można też zastosować zimne okłady na głowę w miejscu swędzenia i wybrać produkty z regenerującą wodą termalną, taką jak łagodny szampon wzmacniający Vichy Dercos Technique Mineral Soft zawierający cenne minerały, m.in.: żelazo, magnez, mangan i wapń.
Źródła:
- Bednarek M., Musiał K., „Najczęstsze problemy pacjenta trychologicznego – choroby skóry głowy”, Kosmetologia Estetyczna 2019; 8.3: 393.
- Buczek A., Wcisło-Dziadecka D., Sierant K., Brzezińska-Wcisło L.,„Co nowego w etiologii i terapii łojotokowego zapalenia skóry”, http://www.pnmedycznych.pl/wp-content/uploads/2018/07/pnm_2018_01A_049-054.pdf, [data dostępu: 19.06.2024].
- Rup E., Jagielski T., Macura A., Bielecki J., „Charakterystyka grzybów z rodzaju Malassezia. Aspekty kliniczne”, Post Mikrobiol 2013; 52.3: 307–314.
- Zgoda M.M. i inni, „Preparaty kosmetyczne stosowane do efektywnej pielęgnacji i mycia włosów”, cz. 1, „Szampony bonifraterskie.” Polish Journal of Cosmetology 2023; 26.3.
- Sułek M. W., Zięba M., „Wpływ pochodnych silikonów o wysokim stopniu etoksylowania na właściwości użytkowe szamponów.” Pol J Cosmetol 2010; 13.2: 106–118.
